Veel fietsers van de historisch, recreatieve route Schakels aan de Ketting zijn verrast door de informatie die zij aantreffen op de verhalenpaal RUIG in Ruigoord. Hoe is het mogelijk dat de oorspronkelijke restanten van een eiland vandaag de dag zover en zo diep onder Normaal Amsterdams Peil liggen?
IJkpunt aan het IJ
Het gemiddelde zeewaterniveau tussen eb en vloed in Nederland en rond Ruigoord, toen dit nog een eiland was omringd door brak getijde water, is het vaste punt nul en heet Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dit vaste punt wordt bewaard en fysiek weergegeven – als het ware ‘vastgespijkerd’ – in het gemeentehuis van Amsterdam. Zo kan je dus, overgenomen vanaf dit vaste punt ‘nul’, grondhoogte en waterstanden meten en vastleggen die bóven NAP of ónder NAP zijn.
Scholieren krijgen rondleiding en uitleg bij NAP monument
Hoog en droog in oost
De plek waar nu de verhalenpaal RUIG staat behoorde voorheen tot het hogere, oostelijke deel van het oorspronkelijke oude veeneiland in het Oer-IJ. Deze plek, waar door de vroegere bewoners in de 16e en 17e eeuw ook een stukje oeverbescherming en zeedijk was aangebracht, lag toen ongeveer 1,5 meter boven NAP. Het westelijke deel van het eiland lag aflopend wat lager en liep bij eb en vloed en sterke wind uit westelijke richting regelmatig onder water. Zo ook de eendenkooi gelegen in het meest zuidelijke punt van het eiland, die ook nog eens buitendijks lag.
Eiland aan het droge
Na de inpoldering rond 1872 en het hierbij wegpompen van al het getijdenwater rond het eiland, is Ruigoord flink gaan zakken en inklinken. Door opvolgende aanpassingen in nieuwe slootwaterstanden is het eiland eveneens flink gedaald. Ook in de periode 1970 tot ongeveer 2005 hebben druk en settingen veroorzaakt door omliggende terreinophogingen en vergraving tot nog verdere inklinking geleid.
In nieuw landschap verzonken
Lag het hoogste deel van het veeneiland Ruigoord voor 1872 nog +1,5 meter boven NAP, vandaag de dag is dat -1,90 meter onder NAP. Een verschil van 3,40 meter! Dus als je vandaag de dag bij de verhalenpaal van Ruigoord staat, dan is de hoogte van de grond onder je voeten nu ónder -1,90 NAP, echter stonden je voeten hier zo’n 150 jaar geleden, dan stond je hier zo’n 3,40 meter hoger en wel bóven +1,50 NAP !
Nat houden is het devies
Het is bekend dat geheel westelijk Nederland geleidelijk zakt. Veelal door veeninklinking veroorzaakt vanwege verdroging door klimaatverandering of ondoordachte bemaling en afwateringen. Maar er zullen maar weinig plaatsen zijn waar dit nu zo spectaculair is verlopen en beleefbaar is als in Ruigoord.
Krantenartikel
Geef een reactie