De zeventiende eeuw, de Gouden Eeuw. Ons land was een Noord-Nederlandse republiek van zeven provincies. De Zuidelijke Nederlanden hoorden er nog niet bij. Ten tijde van de aanleg van de eendenkooi in 1652 was Amsterdam de spil van de wereldeconomie. Nederlandse schepen voeren de hele wereld over, op zoek naar lucratieve handel. Maar ook op het gebied van kunsten en wetenschappen was het een ongewoon rijke tijd. Hieronder een (veel te korte) schets van de wereld, waarin de kooiker van Ruigoord zijn ‘entvoghels’ ving.
Het achterland.
Ruigoord had een rijk achterland. De opkomst van de nijverheid had een aantal rijke steden gecreëerd. De afzet van malse eendenboutjes was gegarandeerd met de vele rijken in textielsteden als Haarlem en Leiden, scheepswerven, houtzagerijen en beschuitbakkerijen in de Zaanstreek en natuurlijk Amsterdam, de spil van de toenmalige wereldhandel.
Internationaal
In 1609 werd de Beurs van Amsterdam opgericht en in 1655 volgde oplevering van het enorme en prachtige nieuw stadhuis van Amsterdam (nu paleis op de Dam). De rijkdom van de Republiek rustte op drie pijlers: de handel op de Oostzee, de VOC en de WIC. De Nederlandse handelsvloot was, met 2000 schepen, groter dan die van Engeland en Frankrijk samen. Nederland voerde regelmatig oorlogen, waarin bijvoorbeeld Tromp en De Ruyter naam maakten. Jan van Riebeeck vestigde een kolonie op de Kaap de Goede Hoop (1652), we ruilden Nieuw Amsterdam (New York) voor Suriname (1667) en verkregen handelsposten en grondgebied in bijv. het Caraïbisch gebied, Brazilië, India, Ceylon en 
Indonesië.
Wetenschap en kunst
Rijkdom, en een vrijzinnig politiek en religieus klimaat, produceerden in die tijd een ongekende weelde aan wetenschappers en kunstenaars. Jan Adriaanszoon Leeghwater (molenbouwer en waterstaatkundige) Anthonie van Leeuwenhoek (Microscoop en microbiologie), Christiaan Huygens (o.a. wis-, natuur- en sterrenkundige) en Baruch Spinoza (filsofie en wiskunde) liepen elk op hun terrein voorop. Grote dichters/schrijvers van die tijd waren Vondel, Bredero, Cats en Hooft. Maar de meeste internationale faam bereikten schilders als Nicolaes Maes, Jan Steen, Paulus Potter, Johannes Vermeer en natuurlijk Rembrandt van Rijn.
Die laatste heeft zeker over de IJdijken gelopen en getekend met uitzicht op het ‘Ruighe Oort’ en de eendenkooi. Één van Rembrandt’s meest bekende landschaps-etsen, ‘de obelisk’, stelt volgens onderzoek de mijlpaal van Spieringerhorn bij Halfweg voor. Daar waar de kooiker zijn versgevangen eendjes aan land bracht.
Bronnen: o.a. Wikipedia en ‘WANDELINGEN MET REMBRANDT IN EN OM AMSTERDAM’, Frits Lugt, 1915.
De eendenkooi van Ruigoord 
Geef een reactie